HÁN VĂN TINH TUÝ

  Nếu ham phú quý ở đời, Mà quên nhân đức thì tôi mới buồn     叔向賀宣子貧 – 左丘明 Thúc Hướng hạ tuyên tử bần – Tả Khâu Minh Thúc Hướng chúc mừng Tuyên tử nghèo 叔向見韓宣子 Thúc hướng kiến Hàn Tuyên tử Thúc hướng thăm Hàn Tuyên tử 宣子憂貧叔向賀之 Tuyên tử ưu bần Thúc Hướng hạ chi Tuyên tử lo nghèo, Thúc Hướng ngỏ lời mừng 宣子曰吾有卿之名 Tuyên tử viết: Ngô hữu khanh chi danh Tuyên tử nói: Ta có danh là khanh tướng 而無其實無以從二三子 Nhi vô kỳ thực , vô dĩ tùng nhị tam tử Nhưng không có thực, không lấy gì theo được bạn 吾是以憂子賀我何故 Ngô thị dĩ ưu. Tử hạ ngã, Hà cố? Bởi thế nên lo. Bscs mừng ta là lý gì?\ 曰昔欒武子無一卒之田 Viết tích Loan vũ tử vô nhất tốt chi điền Nói: Xưa Loan vũ tử ruộng không có đủ nuôi trăm người 其官不備其宗器 Kỳ quan bất bị kỳ tông khí Lộc không đủ cúng tế cha mẹ 宣其德行順其憲則 Tuyên kỳ đức hạnh thuận kỳ hiến tắc Đức hạnh được tuyên dương, thuận phép nước 使越於諸候 Sử việt ư chư hầu Danh tiếng truyền ra đến chư hầu 諸候親之戎狄懷之 Chư hầu thân chi, ...

  Miệng dân đâu dễ đề phòng Phòng ngừa đê vỡ còn chưa khó bằng     召公諫監謗   - 左丘明 Thiệu công can vua cấm dị nghị - Tả khâu minh   厲王虐國人謗王 Lệ vương ngược, quốc nhân báng vương, Lệ vương ác, người trong nước dị nghị 召公告王曰 Thiệu công cáo vương viết: Thiệu công vào tâu: 民不堪命矣 Dân bất kham mệnh hĩ Dân không chịu nổi chính sách của vua 王怒得衛巫使監謗者 Vương nộ, đắc Vệ vu, sử giám báng giả Vua giận, sai thuật sĩ nước Vệ đi xét những kẻ dị nghị 以告則殺之 Dĩ cáo tắc sát chi Về báo cho đem giết 國人莫敢言道路以目 Quốc nhân mạc cảm ngôn, đạo lộ dĩ mục Dân nước không ai dám nói nữa, ngoài đường chỉ nhìn nhau lấy mắt khiến thay lời nói 王喜告召公曰 Vương hỉ cáo thiệu công viết Vua mừng bảo Thiệu công: 吾能弭謗矣乃不敢言 Ngô năng nhĩ báng hĩ, nãi bất cảm ngôn Trẫm đã dẹp hết được dị nghị rồi, không ai dám nói nữa 召公曰是障之也 Thiệu công viết: Thị chướng chi dã Chiêu công nói: ấy là che lấp vậy thôi 防民之口甚於防川 Phòng dân chi khẩu thậm ư phòng xuyên. ...

  子産授政太叔 - 左丘明 T ử sản dặn con phép trị dân – Tả Khâu Minh Tiểu dẫn – Tả khâu minh làm thái sứ nước Lỗ tư tưởng phần nhiều ám hợp với Khổng tử. Tả noi theo chí Khổng Tử làm ra bộ truyện nhan đề là Tả thị Xuân Thu 鄭子産有疾謂子太叔曰: 我死子必為政惟有德者能以寬服民其次莫如猛 夫火烈民望而畏之故鮮死焉水 懦弱民狎而翫之則多死焉 故寬難疾數月而卒太叔政 Trịnh Tử Sản hữu tật, vị tử Thái Thúc viết: Ngã tử, tử tất vi chính Duy hữu đức giả, năng dĩ khoan phục dân kỳ thứ mạc như mãnh. Phù hoả liệt, dân vọng nhi uý chi, cố tiển tử yên. Thuỷ nhu nhược dân hiệp nhi ngoạn chi, tắc đa tử yên Cố khoan nan Tật sổ nguyệt nhi tốt, thái thúc vi chính Dịch nghĩa: Trịnh tử sản bệnh nặng, bảo con là thái thúc rằng: ta chết , con sẽ giữ chính quyền Chỉ kẻ có đức mới có thể lấy khoan hoà cho dân phục, còn thì không gì bằng chính sách mạnh Như lửa cháy, dân trông là sợ, nên ít kẻ chết vì lửa. Nước mềm yếu, dân ưa đùa dỡn nên chết nhiều. Vì thế khoan hồng là khó. Đau mấy tháng rồi chết, Thái Thúc lên cầm quyền. 不忍猛而寬 . 鄭國多盜取人於萑苻之澤 太叔悔之曰吾早從夫子不及此...